"Ale on już wraca do swoich szachowych żołnierzy, nie słyszy jej i może tak jest nawet lepiej, bo w ostatnim czasie coś się u nich popsuło ze słowami. Używamy ich, aby coś ukryć, a nie ujawnić, myśli Iris. Zdradziliśmy słowa i może to nawet coś gorszego niż wzajemna zdrada, zdradziliśmy słowa, a one nas ukarały." 

Trochę o "Bólu"; niby-romansie 

Szczerze? Byłam przekonana, że to będzie romans. Może nie z samego początku, może nie patrząc na okładkę, ale brnąc przez fabułę, z każdą kolejną stroną, miałam w głowie "oho, no to się władowałam". I nie zrozum mnie źle, akurat ja jestem typem osoby, która za romansami to tak średnio przepada i chcąc nie chcąc, mając na półce do wyboru wcześniej wspomniany gatunek, a thriller, to raczej wybiorę to drugie. Chyba że na książce widnieje nazwisko "Schmitt" to całkowicie inna sprawa. 

I właśnie; "Ból" przypominał mi nieco stylem pisania, opisami emocji, przeżyć - Schmitta. Psychika głównej bohaterki - Iris - jest tak rozbudowana, rozłożona na wiele czynników, że absolutnie nie miałam problemu z tym, aby przywiązać się do niej, zrozumieć jej poczynania, które faktycznie momentami były, lekko pisząc, szalone, ale przede wszystkim wypełnione miłością. O tak, z Iris emanowała miłością. W pierwszej połowie czułam, że chce dostać miłość, chce być kochana i uporczywie do tego dąży, a w drugiej odwrotnie. Iris dawała to uczucie pewnej, niezwykle ważnej osobie, którą wcześniej zaniedbywała. 

Zeruya, jak Schmitt, pielęgnowała emocje bohaterów. Kocha się z poetyckimi, momentami bardzo objętościowymi opisami uczuć, co mnie zawsze urzeka. Pragnienie wielkiej miłości i bycie zawiedzionym własnym małżeństwem wręcz brzydzić się partnerem - to właśnie Iris. Bohaterka, która jest zmęczona, która zaczyna zastanawiać się nad sensem wszystkiego, co robi, która ma w głowie wiele niezamkniętych spraw nie tylko związanych z rodziną, pracą szalenie ważną dla niej, ale także z odkrywaniem siebie. Dlatego jest ona dowodem na to, że możesz mieć pięćdziesiąt lat i więcej, mniej, a jednak ciągle dowiadujemy się o sobie czegoś nowego. I nie ma w tym nic złego. 

Iris to ciekawa postać, nie mam wątpliwości, co do tego. Na pierwszych stronach nie do końca się polubiłyśmy, a jednak była to kwestia kolejnych rozdziałów, aby przekonywać się do tej kobiety.

"Drodzy rodzice, zachęcajcie dzieci, by prosiły o wybaczenie swych kolegów, jeśli ich zranią, i dawajcie im osobisty przykład, kiedy wy będziecie przepraszać za zranienie. Pomóżcie im się dowiedzieć, w jaki sposób zdolność wybaczenia umożliwia rozpoczęcie procesu uleczania i gojenia ran. Wasza Iris Ilam." 

Wracając jeszcze do samej kwestii romansu. Moje przeświadczenie o tym, że tę książkę należałoby położyć na półce pod tym właśnie gatunkiem, zniknęło. Teraz, kiedy myślę o "Bólu" autorstwa Zeruyi Shalev nie mam w głowie namiętnej miłości między kobietą i mężczyzną, znaczy to też, ale myślowym priorytetem jest raczej relacja między matką a córką. Dla mnie bezdyskusyjnie.
Iris chciała być dobrym rodzicem. Przecież zajmowała się dziećmi w szkole, radziła matkom, co mają zrobić z ich maleństwami, które były szczególnie ciężkie w wychowaniu. Co więcej, była w tym bardzo dobra, a jednak coś sprawiło, że między nią, a córką nie działo się najlepiej. Kiedy wyjechała pracować do Tel Awiwu, dopiero wtedy do Iris zaczęło to docierać. I teraz powstaje pytanie; czy da się zbudować most wypełniony troską i czułością między dwiema takimi osobami, skoro Alma (córka) miała już ponad dwadzieścia lat? Alma, z którą dużo lepiej dogadywał się tata i to właśnie do niego dzwoniła, jego informowała o swoich rzadkich przyjazdach do domu. Alma, która odczuwała brak zaangażowania matki w nią, jej życie, jej psychikę.
Ale znowu, czy możemy winić Iris, jeśli przeżyła atak terrorystyczny i to wydarzenie nie dość, że mocno odbiło się na niej psychicznie to także fizycznie?
Te pytania długo mi towarzyszyły podczas lektury jak również po niej i nadal ciężko jest mi wydać osąd. Bo w końcu jaki jest przepis na idealne wychowanie? I kurczę, coraz bardziej interesuje mnie ta kwestia. Chętnie poczytałabym książki o ogólnie pisząc, dobrym wychowaniu. Ciekawi mnie spostrzeżenie innych, znaczniej doświadczonych ode mnie osób na ten temat.
A koniec "Bólu" jest magiczny, dający ukojenie i to dziwne uczucie po skończeniu całości.

"- Sama nie wiem - mruczy, a Iris jej przerywa:
- No właśnie, ale ja wiem. Wszystko jest w porządku. Zgaś światło i idź spać. A swoją drogą rozmawiałam wcześniej z twoją mamą, powiedziała, że bardzo za tobą tęskni. Ucieszy się, jeśli za niedługo przyjedziesz do domu.
Noa zastyga w progu.
- Naprawdę tak powiedziała? To nie w jej stylu - powiedziała, ale Iris się upiera.
- Zdziwisz się, ale ludzie się zmieniają. Szczególnie matki."

Czy Ciebie też tak ujęła okładka? Nie wiem dlaczego, ale kiedy pierwszy raz ją zobaczyłam to zachwyt momentalny. Jest nietypowa, wyróżniająca się spośród innych i niepasująca do współczesnych, estetycznych "standardów". I przede wszystkim; idealna do zdjęć!
Mogę to nazwać książką dla wrażliwców. Dla osób, które lubią psychologiczne portrety bohaterów. A w szczególności wydaje mi się, że "Ból" dotknie tych mających problemy z rodzicami, u tych, u których te relacje nie są do końca takie, jakie powinny być. Nieważne, jakiego kalibru jest to kłopot.
I na pewno tą lekturą będę się dzielić bardzo chętnie w moim środowisku. Jestem ciekawa, w jaki sposób inni ją odbiorą i czy interpretacja jej to w głównej mierze kwestia własnych przeżyć.
A oczywistym jest, że po książki tej autorki chwycę jeszcze, bo zdecydowanie nie spodziewałam się znaleźć "izraelskiego Schmitta."
Tymczasem wszystkiego dobrego!

Ból:
Kipu
(tòng) 痛

"Człowiek powstał jednakże głównie z gliny, a ona zawierała w sobie także błoto oraz fetor ziemi. (...) Fetor błota i ziemi pochodzący z ludzkich ciał stał się silniejszy i zaczał dominować, a dobra wola, którą ludzie otrzymali wraz z pierwotną esencją, została zduszona."

"Tak oto z rozpadającego się ciała Pangu stopniowo powstała ziemia: każdy jej element zawierał część jego pierwotnej istoty, energicznie powiększając się jak sam Pangu, wtedy kiedy stał pomiędzy niebem a ziemią i doświadczał narodzin, starzenia się, choroby i śmierci." 

Z czym to się je? 

"Nüwa stworzyła człowieka i dała mu życie, a potem pokazała, jak się mnożyć i zaludniać ziemię. Nauczyła go [człowieka] uprawy roli i innych prac. Wtedy poczuła, że może odpocząć." 

"Dzieci Nüwy znajdowały się w potrzasku. Wycieńczona bogini zebrała resztki sił, zanurkowała w największym z jezior, schwytała olbrzymiego żółwia i z jego czterech nóg wykonała filary podtrzymujące niebiosa."

"Dzień i noc tłukli słodki osmantus na księżycu, by otrzymać czarodziejskie lekarstwo, i kiedy aromat kwiatów osmantusa rozchodził się w powietrzu, nasiona spadły na ziemię. Wtedy księżyc świecił jasno, a zapach wypełniał ziemię jak cień śladów miłości." 

Parę ciekawostek mniej lub bardziej znanych:

• "W kulturze chińskiej smok jest najwyższym symbolem."
• "Ludzie z ludu Oroqen chowają swoich zmarłych w drzewach, wierząc, że są one medium za pomocą którego człowiek może wejść po śmierci do nieba."
• "Starożytni Chińczycy wierzyli, że żuraw jest świętym ptakiem nieśmiertelności." (W ogóle dużo myśleli o nieśmiertelności.) 
• "Bóg, zwany Sapiącym (Xu), oddychał w pewien szczególny sposób. Często robił wydechy, wdechy natomiast znacznie rzadziej. Kiedy wydychał powietrze, bogowie mogli zstąpić na ziemię przez bramę, a gdy robił wdech, ludzie - ci, którzy zasłużyli na to swoimi uczynkami - wchodzili przez nią do nieba." 
• "Począwszy od czasów Zachodniej Dynastii Han (206 p.n.e. - 25 p.n.e.), jedwab był eksportowany w wielkich ilościach i stał się produktem dobrze znanym na całym świecie. Droga z Chin na zachód nazwana była przez Europejczyków jedwabnym szlakiem, a same Chiny Krajem Jedwabiu."
• "Podczas  świąt i w czasie wolnym ludzie lubili spędzać ze sobą czas, dmuchając w zwinięte liście drzew lub bambusowe rurki i bębniąc w gliniane naczynia. Żółty Cesarz czuł, że muzyka jest nie tylko miła sercu, ale stanowi też część czegoś ważniejszego."
• "W historii rozwoju kultury chińskiej wszystko, co związane z początkami rolnictwa lub z roślinami przypisuje się Shennongowi.

Bóg medycyny

"Gdy Shennong nauczył już innych, jak sadzić i zbierać plony, zapragnął zbadać trującą zawartość roślin, aby ustrzec ludzi przed otruciem, gdy przez pomyłkę zjedzą coś, czego nie powinni. W tym celu osobiście kosztował różnych ziół, bylin i kłączy i w ciągu całego swojego życia określił właściwości prawie wszystkich znanych roślin świata. Odtąd ludzie wiedzieli, których powinni się wystrzegać, i dzięki temu nie umierali z ich powodu."

Warto? 

Ayuna Chan, czyli Klaudia 

•  Czym dla Ciebie jest wyjątkowy blog? Jak wyróżnić się spośród innych? A co za tym idzie - jakie Ty strony sobie cenisz? 

Dla mnie każdy blog jest wyjątkowy, można mi nie uwierzyć, ale pewna jestem, że jeżeli ktoś pisze z serca, kocha to, co robi i lubi dzielić się słowem z innymi to ten blog, prowadzony z pasją, musi być wyjątkowy. Jednak wyjątkowość bloga zależy od wyjątkowości Blogera. Bardzo nie lubię, gdy ktoś mówi, że blog ma być taki czy taki. Obecnie panuje moda na blogi minimalistyczne, super, dopóki blogi różnych ludzi nie zaczynają wyglądać tak samo. Dobrze jest się wyróżniać. Jak to zrobić? Chyba każdy z nas musi wypracować swój własny sposób, by pokazać siebie. Tego nie da się tak podpowiedzieć. Jakie blogi ja lubię? Czytam ich naprawdę wiele i w każdym mogłabym wskazać „to coś”.

•  Jaki masz stosunek do swoich starszych postów? Raczej patrzysz na nie z zażenowaniem czy to dobry powrót do przeszłości, przy którym się uśmiechasz?

Niestety przez rezygnację platformy bloog nie mogę już wracać do swoich starych postów, jednak kiedyś bardzo to lubiłam. Często pisałam zakładkę „co u mnie” i chodź pisałam o głupotach np. co działo się w szkole, to uśmiechałam się, bo czytanie starych wpisów pozwalało mi wspominać. Chodź z drugiej strony niektóre posty były żenujące. Moje „elo”, „rejczel” czy „XD” z perspektywy czasu nie wyglądają, wcale. Człowiek się zmienia, zmienia się jego język i sposób opisywania myśli wraz z wiekiem. Niezaprzeczalnie każdy mój opublikowany wpis dodawał mi umiejętności w doborze słów i w prawidłowej pisowni.

• Zawsze wchodzę na polecane przez Ciebie blogi na koniec postów, ale zastanawiam się, w jaki sposób wybierasz ten najciekawszy komentarz? Masz jakieś ustalone kryteria? I w jak komentarz może przykuć Twoją uwagę? 

Nie wiem czy mogę otwarcie na to pytanie odpowiedzieć. Myślę, że ciekawsze jest to, że do końca nie wiadomo, kto znajdzie się w polecanych niż „to na pewno będzie ten blog, bo komentarz jest taki jak Ayu lubi”. Czasem mam problem z wybraniem tego jedynego komentarza. Zazwyczaj dwa czy trzy ze sobą konkurują. Powiem tyle,  komentarz musi być szczery a ja przez lata pisania potrafię to rozpoznać oraz musi być dłuższy niż „fajny blog ale wpadnij na mój.”

•   Masz swoje tajniki na mobilizację siebie do pisania od czasu do czasu? Czy jesteś jedną z tych osób, które nie potrzebują takich rzeczy? 

Nigdy nie potrzebowałam mobilizacji. Nie cierpię na brak weny. Od lat piszę w każdej  wolnej chwili. To, że moje wpisy pojawiają się jak chcą, czyniąc mnie w ten sposób mistrzynią nieregularności, nie znaczy, że gdy nic nie piszę- to nie mam nastroju. Wszystko związane jest z czasem, a w zasadzie z jego brakiem. Nie mam go już tak dużo jak kiedyś. Faktem jest, że napisanie jednego wpisu zajmuje mi kilka dni. Nie da się wszystkiego zrobić na raz i często muszę odstawić bloga na rzecz codziennych obowiązków. Jednak jestem dumna z tego, że mimo „zwariowanego” życia, jakie obecnie prowadzę, nadal znajduję czas na bloga.

•  Jak rodzina lub znajomi reagują na wieść, że prowadzisz bloga? 

Wszyscy moi bliscy znajomi, a także rodzina wiedzą, że bloguję. Wiedzą, odkąd opublikowałam pierwszy wpis na pierwszym blogu. Nigdy nie miałam oporów przed pokazaniem, kim jestem, bo jestem taka jak mój blog. Niektórzy czytają mnie regularnie, inni zaglądają od czasu do czasu. Słyszę od nich same pochlebne opinie. Jednak czasem czuję, że nie traktują tego zajęcia poważnie. Nikt nie wie ile bloger musi włożyć czasu i pracy w swojego bloga, dopóki sam nie zacznie blogować.

•  Podobnie jak ja - jesteś kinomaniaczką i wręcz nie mogę nie zadać tego pytania! Jakie filmy ostatnio obejrzałaś? Co polecasz zobaczyć?

Tak bardzo lubię filmy, moja specjalizacja to horrory, ale oglądam tytuły z różnych gatunków filmowych. Ostatnio obejrzałam serię Niezgodna, bo akurat emitowana była w telewizji, a ja jestem fanką oglądania filmów w tv. Do kina chodzę bardzo rzadko, okazyjnie. Nie wiem, czy kiedykolwiek o tym wspominałam, ale ja po prostu nie lubię kina. 
Wracając do trylogii, polecam ją fanom fantasy, fanom walk dobra i zła, fanom postapokalipsy i młodzieży. Co polecam obejrzeć? Tak od serca: Truman show (dramat), Carrie (horror z 1976), Requiem dla snu (dramat), Dzień świra (komediodramat), Smętarz dla zwierzaków (horror), Millerowie (komedia), Kakurenbo (horror), Dom w głębi lasu (horror), Iluzja (kryminał), Sinister (horror), Zwierzogród (animowany), Mulan (animowany)… może na tym zakończymy, bo jak się rozpiszę to się już nie zatrzymam :)

•  Jest wpis, z którego jesteś szczególnie dumna? 

Nie. Każdy mój opublikowany wpis uważam za dobry i mocno wierzę w to, że każdy kolejny będzie coraz lepszy.

•  Dla mnie i pewnie dla wielu innych czytelników Twojego bloga - jesteś osobą wyjątkową, inspirującą i ciepłą. Twój blog ma ogromne zasięgi. Masz wiele komentarzy pod każdym wpisem - sporo z nich to dłuższe wypowiedzi, wypełnione szacunkiem do Twojej pracy. Czy sama czujesz, że odnosisz sukces albo że jest to faktycznie "grubsza" sprawa? 

Bardzo dziękuję za ciepłe słowa. Komentarze to coś, z czego jestem naprawdę dumna. Nie każdy bloger może pochwalić się tak cudownymi czytelnikami. Te szczere, miłe, długie komentarze są niesamowite. Chciałabym każdemu komentującemu gorąco podziękować, odwdzięczyć się, w jakiś sposób go wynagrodzić, dlatego między innymi pojawiły się polecane na dole wpisu. Chciałabym, aby każdy wiedział, że doceniam jego komentarz, że wiele on dla mnie znaczy i publikując go przyczynia się do tego, że pomimo pracy, pomimo obowiązków, pomimo problemów ja wciąż bloguję. To, że mój blog to grubsza sprawa czuję od lat. Spełniam się w tym, jest to naprawdę coś, w czym jestem dobra, coś, co lubię robić, coś, co sprawia mi wiele przyjemności i ludzie zapewne to czują. Dodają mi odwagi, dodają mi weny, dodają mi sił. Mój blog jest moim sukcesem. Od pierwszego dnia, kiedy zaczęłam go prowadzić.

•  Jako osoba uwielbiająca języki, opowiesz, jak to było kiedyś z Twoim japońskim? Co sprawiło, że przestałaś się go uczyć? 

Japoński pokochałam, kiedy to pokochałam Japonię. Nie raz wspominałam o tym, że moim największym marzeniem jest ją odwiedzić. Dawniej oglądałam anime i to właśnie dzięki temu co nie co łykałam z języka. Były to głównie słówka, ale potrafiłam poprawnie je wypowiedzieć, niejednokrotnie zapisać. Troszeczkę się go uczyłam, poprzez książki i internet, ale raczej hobbistycznie, a nie by rozmówić się z rodowitym Japończykiem. Bardzo miło było popisać się przed znajomymi, choć małą, to jednak znajomością takiego języka. Przestałam się go uczyć z braku czasu, priorytetem obecnie jest dla mnie angielski.

•  Ayuno! Ostatnie pytanie, które zdałam również Kacprowi odnośnie fotografii: Co doradziłabyś osobom, które chcą zacząć zabawę z blogowaniem? Jest coś, czego powinni się wystrzegać, a czegoś trzymać?

Blogować każdy może, ale aby blog naprawdę żył, autor musi to pokochać. Blog naprawdę sporo wymaga; czasu, pracy i kreatywności, ale równie dużo daje w zamian. Plusów jest mnóstwo. Radość, satysfakcja, spełnienie, poprawa pisowni, ciągła nauka i poszerzanie wiedzy, poznawanie nowych blogów, nowych tematów, nowych ciekawostek, nowi ludzie, cudowne osoby, przyjaźnie na lata, spotkania blogerów, eventy, współprace. Warto spróbować. Nie bać się, nie wahać. Pisać można przecież o wszystkim. Zachęcam was do tego. Być może, tak jak ja, odnajdziecie swoją największą pasję. Wystrzegajcie się wszelakich poradników o idealnych blogach. Bądźcie nowym wyznacznikiem ideału. Kreujcie swojego bloga tak, by odzwierciedlał was, a nie pasował do reszty. Nie przejmujcie się negatywnymi komentarzami, to świetny nawóz dla sukcesu.

Na koniec podzielę się z wami cytatem, który jest myślą przewodnią mojego bloga. Może i was zmotywuje do tego, by otworzyć się, spróbować nowego i nie wahać dłużej.

Rzeczywistość to opcja, nie wyrok.

Na koniec

Z całego serduszka dziękuję Ayunie za wyjątkowe odpowiedzi i Tobie - za przeczytanie tego wywiadu. I dodam tylko, że pod cytatem powyżej podpisuję się rękoma i nogami.
Wszystkiego dobrego!
Zdjęcia: Wykonał Rafał Zuberski i pochodzą z bloga Ayuny. Na którego gorąco zapraszam!

Blog:
Blogi
(wǎng zhì) 网志